Edgar Allan Poe (1809–1849), Stefan Grabiński (1887–1936), Jean Ray (1887–1964), Howard Phillips Lovecraft (1890–1937) to czterej twórcy fantastyki grozy, horroru, opowieści z dreszczykiem, czy „weird fiction”. Do dziś wywierają oni olbrzymi wpływ na literaturę i kulturę popularną, inspirując nie tylko współczesnych pisarzy, ale i twórców gier, muzyków heavy i doom metalowych, kina grozy etc.
Krytycy literatury fantastycznej często znajdują liczne dowody fascynacji, przenikania się, tajemniczych korespondencji, jakie łączyły twórczość tych czterech pisarzy. Grabiński jest określany jako „polski Poe” lub „polski Lovecraft”, Ray nazywany jest „flamandzkim Lovecraftem”, zaś Lovecraft i Grabiński podkreślają inspirację, jaką stanowiła dla nich twórczość Edgara Allana Poego. Grabińki jest autorem eseju o fantastyce Poego zatytułowanego Książę fantastów. Lovecraft poświęca Poemu odrębny rozdział w swoim dziele pt. Supernatural horror in literature, a w jednym z jego opowiadań (The Shunned House) pojawia się postać Poego. (…)
U każdego z czterech twórców możemy znaleźć identyczne motywy, mroczne obsesje powracające z tekstu na tekst, podobne filozoficzne wizje świata i człowieka. Od Poego pozostali zapożyczają opisy makabry, wszechobecną śmierć z jej fizycznymi oznakami, skutkami rozkładu, wpływ narkotyków i alkoholu na percepcję rzeczywistości, obrazy szaleństwa, przenikanie się jawy i snu. Lovecraft do perfekcji doprowadza własną mitologię z panteonem niewyobrażalnych istot o boskich mocach pochodzących z innych światów. Ich ewentualny powrót (we śnie i w rzeczywistości) staje się źródłem „kosmicznego horroru”, irracjonalnego strachu przed nieznanym, niewyobrażalnym i nienazwanym, gdy człowiek spotyka się ze zjawiskami, których nie jest w stanie objąć umysłem, a które często przyprawiają go o obłęd. Grabiński również rozwija swoją koncepcję mitologii kosmicznego, wielkiego ruchu z centralną figurą Demona Ruchu oraz mitologii ognia z postaciami żywiołaków, Czerwonej Magdy, czyli duchów zrodzonych z ognia. Motywy światów równoległych (obecne u Raya i Lovecrafta), demoniczne kobiety (odsyłające do galerii postaci kobiecych Poego: Ligei, Morelli, Eleonory, Bereniki) są charakterystyczne dla twórczości polskiego fantasty. Wreszcie zakazane księgi przypominające lovecraftowski Necronomicon, tajemnicze kulty (tak istotne dla fantastyki Lovecrafta i Grabińskiego), czarna magia, okultyzm, demonologia i kosmiczny strach przed nieznanym cechują fantastykę Jeana Ray’a.
Celem konferencji będzie próba zbadania tajemniczych paraleli łączących tych czterech pisarzy, specyfiki ich fantastyki. Możliwe są wybrane ujęcia komparatywne ich twórczości, ale również prace poświęcone jednemu z nich.
Zgłoszenia (i ewentualne pytania) w językach angielskim, francuskim, polskim należy przesyłać drogą elektroniczną na adres e-mail: adj.loska@gmail.com oraz w języku włoskim na adres e-mail: clasalmeri@gmail.com do 20 kwietnia 2016 r.
Propozycje dotyczące fantastyki Grabińskiego zwłaszcza (choć nie tylko) należy przesyłać w języku polskim, zaś abstrakty o fantastyce Poego, Ray’a, Lovecrafta w jednym z języków kongresowych: angielskim, francuskim, włoskim. Organizatorzy udzielą odpowiedzi o przyjęciu zgłoszenia do 30 kwietnia 2016 r.
Opłata konferencyjna, która wynosi 100 euro, pokrywa koszty publikacji (po uzyskaniu pozytywnej recenzji), przerwy kawowe oraz materiały konferencyjne, natomiast nie obejmuje kosztu przejazdów, wyżywienia oraz noclegów uczestników. Osoby zainteresowane wzięciem udziału w bankiecie są proszone o wpłatę dodatkowych 25 euro.
2. Ogólnopolska Konferencja Naukowa
Światy grozy
Katowice, 8-9 kwietnia 2016
Jak pokazała pierwsza edycja konferencji Światy grozy, której owocem stał się przygotowywany w chwili pisania tych słów do druku tom pod tym samym tytułem, współczesne światy grozy to przede wszystkim szeroki kontekst kulturowy, mieszczący w sobie odwołania do tradycji ludowej, folkloru miejskiego, kinematografii, technologii, historiozofii, psychologii czy wreszcie ewokujący skrywane głęboko lęki czy fobie – i to niezależnie od wybieranego przez twórców narracji grozy medium. Dlatego też organizatorów reedycji Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Światy grozy interesować będą w dalszym ciągu propozycje wystąpień zgłębiających następujące – lub nimi inspirowane – obszary tematyczne:
- sposoby konstrukcji światów grozy w filmie, serialu, komiksie, grze wideo oraz literaturze grozy i horrorze;
- konwencjonalizacja i przełamywanie schematów grozy;
- antropologiczno-kulturowa konceptualizacja fenomenu grozy;
- groza a niesamowite (Unheimliche), inne i obce;
- antropologie grozy:
- zombie i pandemiczności zombiezmu (w tym: dyskurs tanatyczny, antropologia śmierci, ekokrytyka zombie, polityczność zombie etc.),
- wampiry wampiryzm (w tym: marzenie o nieśmiertelności, euhemeryzacja wampiryzmu, wampiry a dhampiry etc.);
- wilkołaki i likantropia;
- duchy i widma (w tym: nawiedzone miejsca, egzorcyzmy, widmowość symboliczna, spirytyzm, mediumizm, etc.);
- inne figury grozy (w tym: mumia, potwór Frankensteina, demony spoza kręgu europejskiego);
- psychologia grozy: światy grozy w perspektywie fobii społecznych i emendacji lęków ludzkich;
- groza cywilizacji, schyłek cywilizacji i lęki apokaliptyczne;
- literackie światy grozy (E. T. A. Hoffmann, M. Shelley, E. A. Poe, H. P. Lovecraft, A. Blackwood, S. King, bracia Grimm, I. Levin, N. Gaiman, Joyce Carol Oates, J. R. Boyett, D. Koontz, G. Masterton, C. Barker, A. Rice i inni);
- polskie światy grozy (S. Grabiński, A. Kańtoch, J. Grzędowicz, S. Darda, K. Kyrcz Jr, Ł. Radecki, Ł. Orbitowski, R. Cichowlas, D. Kain i inni);
- audiowizualne reprezentacje grozy (film, serial, anime, komiks i gra wideo);
- monstra i monstrualność;
- postgroza: narracje postwiktoriańskie, groza w steampunku i inne;
- groza w legendach miejskich (slender, czarna wołga etc.) i folklorze (zwłaszcza słowiańskim);
- renarracje (retelling) i remediacje światów grozy;
- parodie, gra z konwencją grozy i przełamywanie schematów narracyjnych;
- serialowe uniwersa grozy/ horroru (Hemlock Grove, Penny Dreadful, Sleepy Hollow, AHS, Scream Queens i inne);
- światy grozy w grach fabularnych
Wydarzeniem towarzyszącym obradom będzie promocja monografii naukowej Światy grozy (red. Ksenia Olkusz), zbierającej m. in. artykuły będące rezultatem zeszłorocznych obrad w ramach cyklu.
Ostateczny termin nadsyłania abstraktów na adres swiatygrozy@gmail.com mija 28 lutego 2016 roku. Do abstraktu (max. 600 słów) należy dołączyć:
- krótką notę biograficzną (max. 80 słów) sformułowaną podług powszechnie przyjętych standardów (afiliacja, tytuł naukowy oraz profil badawczy),
- korespondencyjny adres email oraz
- numer telefonu.
Na pokrycie kosztów związanych z organizacją konferencji, w tym zwłaszcza cateringu, przygotowania materiałów dla uczestników oraz publikacji pokonferencyjnej, przewiduje się opłatę konferencyjną w wysokości 350 zł, którą należało będzie uiścić najpóźniej do 20 marca 2016 r. Informacje o sposobie organizacji konferencji przez Ośrodek Badawczy FactaFicta, głównego organizatora konferencji, można odnaleźć na stronie factaficta.org/konferencje. Ośrodek Badawczy Facta Ficta przewiduje dwa granty zwalniające z opłaty konferencyjnej (registration fee waiver). Szczegółowe warunki otrzymania grantu znajdują się w regulaminie: factaficta.org/granty.
Wstęp dla słuchaczy na konferencję jest wolny po uprzednim zarejestrowaniu. Zgłoszenia akredytacji prasowej i uczestnictwa biernego prosimy przesyłać na adres swiatygrozy@gmail.com z frazą [Akredytacja] oraz [Rejestracja] w tytule wiadomości.
Organizatorzy przewidują publikację pokonferencyjną w formie recenzowanej monografii w serii „Perspektywy Ponowoczesności” (udostępnionej w Centrum Otwartej Nauki na licencji CC BY 4.0) lub numerów monograficznych punktowanych czasopismach naukowych, które zdecydują się na współpracę z komitetem organizacyjnym.
Więcej informacji: swiatygrozy.wordpress.com