The Doom That Came to Sarnath

Data powstania: 3 grudnia 1919

Data i miejsce pierwszej publikacji: czerwiec 1920, „The Scot”, nr 44

Amerykańskie oraz angielskie wydania książkowe:

Polskie wydania:

Jako Wypełnił się los Sarnath:

  • Ta, która pokochała księżyc, Wydawnictwo Klubowe, Warszawa 1986, s. 19-22 [przeł. Anna Zastawnik].

Jako Zagłada Sarnathu:

Jako Przyszła na Sarnath zagłada:

Uwagi:

Opowieść o starożytnej krainie Mnar, w której znajdowało się miasto Sarnath. Jego mieszkańcy nienawidzili dziwacznych stworzeń z sąsiedniego Ib tak bardzo, że w końcu dokonali ich rzezi. Bóstwa Ib są jednak cierpliwe i co prawda 1000 lat później, ale w ramach zemsty obrócą Sarnath w perzynę.

Przyszła na Sarnath zagłada w dużo większym stopniu niż Biały Statek wzoruje się na twórczości lorda Dunsany. Niektóre rekwizyty można uznać za żywcem wyjęte z prozy irlandzkiego pisarza (np. zielony posąg pojawia się w The Gods of the Mountain, olbrzymia kość słoniowa w Beztroskich dniach na rzece Yann).

Utwór można odczytać jako potępienie nienawiści, co jednak ciekawe, potępiana nienawiść ma podłoże rasowe – wobec rasizmu autora (por. uwagi do Ulicy) zdaje się postawą godzącą w niego samego (choć sam nie uciekał się do nienawiści ani przemocy, a jedynie do chłodnej intelektualnej pogardy). Oprócz tego Lovecraft piętnuje zbytek, chciwość i zepsucie mieszkańców Sarnath, i to w tych elementach upatruje głównych przyczyn tytułowej zagłady.

Akcja opowiadania nie rozgrywa się w Krainach Snów, lecz w zamierzchłej przeszłości ziemi („Dziesięć tysięcy lat temu”, „w niepamiętnych czasach, kiedy świat był młody” [Przyszła na Sarnath zagłada, s. 38]).

Przyszła na Sarnath zagłada ukazała się w szkockim czasopiśmie „The Scot”, wydawanym przez jedynego Szkota w Zjednoczonym Towarzystwie Pisarzy Amatorów, Gavina T. McColla.

Ciekawostka: miasto o nazwie Sarnath istnieje naprawdę w Indiach (Lovecraft nie wiedział o tym).

Patrz również: