Data powstania: 16 listopada 1920
Data i miejsce pierwszej publikacji: czerwiec 1934, „The Fantasy Fan”, wol. 1, nr 10
Amerykańskie oraz angielskie wydania książkowe:
Polskie wydania:
Jako Z tamtego świata:
Jako Z otchłani:
Jako Z zaświatów:
Uwagi:
Crawford Tillinghast, ekscentryczny naukowiec, wynajduje maszynę, która pozwala na odbiór rzeczywistości wykraczającej poza tą odbieraną przy pomocy pięciu zmysłów.
Pomysł na fabułę zapewne pojawił się w głowie Lovecrafta po przeczytaniu Modern Science and Materialism Hugh Elliota. Ostateczna wersja Z otchłani ukształtowała się dopiero przed publikacją w 1934 roku, wcześniej np. Crawford Tillinghast nosił nazwisko Henry Annesley. Zmiana na Crowforda Tillinghasta (imiona nowoangielskie) mogła być hermetycznym żartem historycznym – kroniki podają, że pod koniec XVIII wieku na Benevolent Street w Providence zamieszkiwali naprzeciw siebie Joseph Crawford oraz J. Tillinghast.
Wiele pomysłów z opowiadania rozwinie się w ciekawszy sposób w późniejszych pracach Lovecrafta. Np. postrzeganie kolorów niewidocznych dla ludzkiego oka, choć prawdopodobnie zaczerpnięte z Draństwa (The Damned Thing) Ambrose’a Bierce’a, pojawi się w Kolorze z przestworzy, a obecność dziwnych istot tam, gdzie pozornie nic nie ma, to zapowiedź Wielkich Przedwiecznych ze Zgrozy w Dunwich.
