Data powstania: 3 grudnia 1919
Data i miejsce pierwszej publikacji: czerwiec 1920, „The Scot”, nr 44
Amerykańskie oraz angielskie wydania książkowe:
Polskie wydania:
Jako Wypełnił się los Sarnath:
Jako Zagłada Sarnathu:
Jako Przyszła na Sarnath zagłada:
Uwagi:
Opowieść o starożytnej krainie Mnar, w której znajdowało się miasto Sarnath. Jego mieszkańcy nienawidzili dziwacznych stworzeń z sąsiedniego Ib tak bardzo, że w końcu dokonali ich rzezi. Bóstwa Ib są jednak cierpliwe i co prawda 1000 lat później, ale w ramach zemsty obrócą Sarnath w perzynę.
Przyszła na Sarnath zagłada w dużo większym stopniu niż Biały Statek wzoruje się na twórczości lorda Dunsany. Niektóre rekwizyty można uznać za żywcem wyjęte z prozy irlandzkiego pisarza (np. zielony posąg pojawia się w The Gods of the Mountain, olbrzymia kość słoniowa w Beztroskich dniach na rzece Yann).
Utwór można odczytać jako potępienie nienawiści, co jednak ciekawe, potępiana nienawiść ma podłoże rasowe – wobec rasizmu autora (por. uwagi do Ulicy) zdaje się postawą godzącą w niego samego (choć sam nie uciekał się do nienawiści ani przemocy, a jedynie do chłodnej intelektualnej pogardy). Oprócz tego Lovecraft piętnuje zbytek, chciwość i zepsucie mieszkańców Sarnath, i to w tych elementach upatruje głównych przyczyn tytułowej zagłady.
Akcja opowiadania nie rozgrywa się w Krainach Snów, lecz w zamierzchłej przeszłości ziemi („Dziesięć tysięcy lat temu”, „w niepamiętnych czasach, kiedy świat był młody” [Przyszła na Sarnath zagłada, s. 38]).
Przyszła na Sarnath zagłada ukazała się w szkockim czasopiśmie „The Scot”, wydawanym przez jedynego Szkota w Zjednoczonym Towarzystwie Pisarzy Amatorów, Gavina T. McColla.
Ciekawostka: miasto o nazwie Sarnath istnieje naprawdę w Indiach (Lovecraft nie wiedział o tym).
Patrz również: