Oto lista drobnych nawiązań do twórczości Lovecrafta we wszelkiej maści źródłach. Przez słowo „nawiązanie” rozumiem pojedynczy element pojawiający się w większym dziele, które zasadniczo nie jest osadzone w świecie mitów Cthulhu ani nie jest temu światu ściśle poświęcone. Utwory literackie będące w całości pastiszami, hołdami lub dziejące się w świecie Lovecrafta można prześledzić tutaj (Polska) oraz tutaj (reszta świata), natomiast filmy, gry itp. osadzone w światach HPL-a opisane zostały w dziale Lovecraft w popkulturze.
Drogi Gościu, jeśli znasz nawiązania do Lovecrafta, których tu nie wymieniono, prosimy o kontakt! Jeśli uznamy nawiązanie za odpowiednie do umieszczenia w tym miejscu, na pewno się pojawi!
Mateusz Kopacz
UWAGA! Niektóre z wpisów ujawniają fragmenty fabuł!
Literatura
- Augiéras, François, Podróż na górę Athos
- Bellairs, John, Luis Barnavelt i potwór Dzikiego Strumienia (Amber 2001) – pojawia się nawiązanie do Koloru z przestworzy.
- Białołęcka, Ewa, Wiedźma.com.pl (Fabryka Słów 2008) – „Stanęłam z boku, by pod kątem lepiej widzieć niewyraźne linie czerni na czerni. Ośmiornica? Drzewo? Glisty, spaghetti albo napierdolony Cthulhu – stwierdziłam w duchu” (s. 83).
- Bielawski, Jakub, Ciemny dom wśród modrzewi w: Słupnik(Phantom Books Horror 2019) – w opowiadaniu wspomniane są księgi: Unaussprechlichen Kulten, Das Buch des Iod (tj. Księga Ioda) oraz De Vermis Mysteriis.
- Borowiec, Piotr, Spirala („Histeria” 2/2015) – wspomniany zostaje Azathoth, jest tajemnicza księga oraz cthulhowy zaśpiew.
- Campbell, Ramsey, Najciemniejsza część lasu (Książnica 2010) – wspomniany zostaje Joseph Curwen (Przypadek Charlesa Dextera Warda) oraz księgi: Necronomicon, Objawienia Glaaki (księga mitów stworzona przez Ramseya Campbella), De Vermis Mysteriis.
- Carroll, Jonathan, Muzeum psów (Rebis 2010) – „Mam wrogów, oczywiście. Ich przywódcą jest szaleniec imieniem Cthulhu, który jest przekonany, że należy mu się władza. Ale on jest tylko marnym pyłkiem na moich spodniach. Na nieszczęście nasz lud nie może jeździć na nartach w swoich własnych górach, ponieważ ten Cthulhu i jego ludzie uniemożliwiają obecnie uprawianie narciarstwa” (s. 56).
- Chattam, Maxime, Cierpliwość diabła (Sonia Draga 2015) – kilka razy wymieniony zostaje Necronomicon, Lovecraft, a sam przestępca każe siebie nazywać HPL.
- Chattam, Maxime, Teoria Gai (Sonia Draga 2010) – „Polinezja słynęła z petroglifów, osobnych rysunków wyrytych w kamieniu, o których w gruncie rzeczy niewiele wiedziano. (…) Sporo z nich przedstawiało istoty człekokształtne albo ośmiornice, albo skomplikowane figury geometryczne. Emma zaś nie bez pewnego rozbawienia skojarzyła je natychmiast z fantastyczną mitologią Cthulhu, drogą pisarzowi H.P. Lovecraftowi” (s. 34).
- Chiang, Ted, Co z nami będzie, w: Kroki w nieznane 2006 (Solaris 2006) – „Niegdyś ludzie spekulowali na temat myśli, która niszczy swego autora – jakiś niewyobrażalny lovecraftowski horror” (s. 534).
- Cioran, Émile M., Zeszyty 1957-1972 (Wydawnictwo KR 2004) – „Lovecraft pisze nowelę będącą po prostu opowieścią o koszmarze. W liście do przyjaciela zastanawia się, czy ma prawo brać honorarium za utwór, za który nie może w pełni odpowiadać…” (s. 743).
- Columbus, Chris oraz Vizzini, Ned, Dom tajemnic (Wydawnictwo Znak 2013) – „Rok wcześniej odkryła autora, o którym wspominali Robert E. Howard i H.P. Lovecraft, bardzo płodnego, piszącego na początku XX wieku książki przygodowe„.
- Cormudian, Suren, Wędrowiec (Insignis 2018) – „Co ty, nie słyszysz, że tu łazi jakieś, kurde, Cthulhu?” (s. 96).
- Ćwiek, Jakub, Chłopcy (SQN 2013) – „Czasy gdy mógł pojawiać się tylko w jednym miejscu, w mieście zerowego południka, minęły. Teraz gdy obudził śpiące pod oceanem przedwieczne zło…
– Przedwieczne zło? Pod oceanem? – parsknęła Dzwoneczek – Cieniu, zapominasz chyba, z kim rozmawiasz! To ja wymyśliłam Piotrusiowi i Chłopcom zabawę „Przeczytaj książkę i baw się w bohaterów”, żeby zaczęli więcej czytać. Nie wciskaj mi tu pierdolonego Lovecrafta i zostańmy przy naszej bajce!
– Przykładam palec do ust, by cię uciszyć – szepnął Cień – Nie uratuję cię, jeśli ten z góry przyjdzie tu przed końcem opowieści, rozumiesz? I nie wiem, co to Lovecraft, ale wiem, że jeśli szybko czegoś nie zrobimy, on przyjdzie„.
- Delaney, Joseph, Tajemnica starego mistrza (Jaguar 2008) – wspominani są Starsi Bogowie oraz istota Golgoth. To nie bezpośrednie nawiązania do HPL-a, ale widać inspirację.
- Dukaj, Jacek, Król Bólu (Wydawnictwo Literackie 2010) – w minipowieści Król Bólu i pasikonik jedna z organizacji zwanych anarkiami nazywa się „Cthulhu„.
- Duncan, Hal, Welin (MAG 2006) – „Makromimicon – powiedział stryj Reynard. – Ciekawe, skąd Liebkraft brał swoje pomysły. Starzy bogowie, księga napisana przez szalonego Araba, tłumaczenie jeszcze starszego tekstu. Skąd ją masz?” (s. 13). W książce wspomniana jest też Hiperborea.
- Dunin-Wąsowicz, Paweł, Widmowa biblioteka czyli Książki urojone albo Wypisy o xiegach, których nigdy nie było, ale ktoś o nich napisał, (Lampa i Iskra Boża 1997) – 3 strony (253-255) poświęcone są Necronomiconowi. Pojawiają się również cytaty ze Zgrozy w Dunwich.
- Eco, Umberto, Wahadło Foucaulta (m.in. Noir sur Blanc 2002) – „W tym samym momencie Pierre rzucił się na Lorenzę, wyciągając sztylet z pochwy na piersi, ja widziałem go teraz od tyłu, nie od razu zrozumiałem, co się stało, ale zobaczyłem, że Lorenza z woskową twarzą osuwa się u stóp Belba, a Pierre podnosi ostrze i wyje: – Enfin, le sacrifice humain! – A potem zwracając się w stronę nawy, zawołał wielkim głosem: – I’a Cthulhu! I’a S’hat’hn!”
- Etzold, Veit, Cięcie (Akurat 2014) – „W czasie jednego z letnich wieczorów (…) opowiedział straszną historię napisaną przez H.P. Lovecrafta: na Antarktydzie naukowcy odkrywają ogromną jaskinie, w której mieszka gigantyczne stworzenie przypominające robaka” (s. 39), „Można go było oglądać, gdy niczym przerażający robal z opowiadania H. P. Lovecrafta wypełzał na lody Antarktydy” (s. 200).
- Gaiman, Neil, Terry Pratchett, Dobry omen (Prószyński i S-ka 2006) – jeden z demonów nazywa się Hastur, pojawia się też Dagon.
- Gajek, Grzegorz, Sen, brat śmierci (wydaje.pl 2013) – „Zwykła projekcja lęków i obsesji, pokłosie zbyt wielu nocy zarwanych nad książkami Stephena Kinga i H.P. Lovecrafta”. „No dobra, ale lepiej nie gaś silnika, na wypadek jakbym tam spotkał Shoggotha albo jakieś inne Cthulhu” (opowiadanie Węgrzyn by night).
- Greshman, Stephen, Wspomnienie, w: Gorętsza krew (Rebis 1992) – „Widok jej palców był bardziej przerażający niż cokolwiek, co wymyślił H.P. Lovecraft czy Stephen King” (s. 116).
- Gütsche, Alexander, Ciśnienie ewolucyjne, w: Science fiction (Powergraph 2011) – „Jeśli Nyarlathotep może przyjść jako Hitler albo Barbarossa, może też przyjść jako krzak gorejący (…) – A kto to był Barbarossa? – Jakiś król był, chyba. Guglnij se. – A Nyarlathotep? – No idea” (s. 338).
- Hearne, Kevin, Kołek na dachu (Rebis 2016): „Ma rabin na myśli to, że zabił najmłodszą, najsłabszą z Sióstr Trzech Zórz tymi swoimi cholernymi mackami na brodzie a la Cthulhu…” (s. 24).
- Hearne, Kevin, Na psa urok (Rebis 2011) – „Niepokoi mnie magia wynikająca z prawdziwej mocy, o której mi ona opowiada i o której czytałam. Wydaje mi się, że za dużo tu układania się z postaciami rodem z opowieści H.P. Lovecrafta. No i jeszcze problem rytuałów, z którymi miałabym poważne moralne dylematy” (s. 218).
- Hearne, Kevin, Raz wiedźmie śmierć (Rebis 2011) – „Mały, owłosiony jegomość zadawał Perry’emu serię prześmiesznych pytań. Najpierw chciał się czegoś dowiedzieć o Wielkich Przedwiecznych (naczytał się chyba za dużo Lovecrafta) (…)” (s. 135).
„Moje podejrzenia co do brody rabina okazały się niestety słuszne – przejawiały teraz cechy, które należałoby przypisać jakiemuś dalekiemu krewnemu Cthulhu. Cztery długie, włochate macki wiły się wokół jego szczęki, po dwie na każdej stronie” (s. 383).
- Kain, Dawid, Kazimierz Kyrcz Jr, Horrorarium (Presto 2006) – bohater opowiadania PsychO-reaktywacja, Lalkarz, wspomina w inwokacji Yog-Sothotha; w opowiadaniach Ja nie jestem chory! oraz Błona przytoczone zostaje nazwisko Lovecrafta.
- King, Stephen, 1408 w: Wszystko jest względne (Prószyński i S-ka 2007) – „Spędziłem noc obok grobu Jeffreya Dahmera, dwa nagrobki od miejsca pochówku H.P. Lovecrafta” (s. 362).
- King, Stephen, Bastion (Albatros 2014) – „Właśnie w tamtym okresie [Nick Andros] poznał określenie „incommunicado”. To słowo zawsze miało dla niego lovecraftiański podtekst i rozbrzmiewało w jego mózgu przy wtórze przerażającego, donośnego echa. Oznaczało wszelkie niuanse zgrozy istniejące poza granicami wszechświata, poza normalnością i wewnątrz ludzkiej duszy” (s. 156). „Bogu niech będą dzięki za percepcję selektywną. Bez nich wszyscy moglibyśmy się czuć jak bohaterowie któregoś z opowiadań Lovecrafta” (s. 692).
- King, Stephen, Miasteczko Salem – „Niemal wszyscy (…) odnoszą się do wampirów, wilkołaków, strzyg i całej menażerii ze znacznie większym sceptycyzmem niż tak zwany przeciętny obywatel. Lovecraft był ateistą, Edgar Allan Poe w rodzaju niedowarzonego transcendentalisty, religijność zaś Hawthorne’a wynikała raczej z przyzwyczajenia niż z autentycznej potrzeby”.
- King, Stephen, Ostatni bastion Barta Dawesa (m.in. Prószyński i S-ka 2008) – bohater, będąc na prochach, porównuje swoją żonę do Cthulhu, pojawia się także wspomnienie samego Lovecrafta jako autora czytanego w młodości.
- King, Stephen, Szkieletowa załoga (m.in. Prószyński i S-ka 2000) – w opowiadaniu Babcia pada imię Hastura.
- King, Stephen, Sklepik z marzeniami (m. in. Albatros 1991) – „- Nie, to specjalna hybryda pochodząca z równin Leng. – Pan Gount wyjął nożyk do listów i zaczął dzielić kokainę na równe, ogromne porcje.” … „Na tylnej ścianie garażu znalazł graffiti; przyglądał się temu przez chwilę, nie rozumiejąc dlaczego cierpła mu skóra. YOG-SOTHOTH WŁADA – głosiły wypisane spłowiałą czerwoną farbą słowa”.
- King, Stephen, To (m. in. Albatros/A. Kuryłowicz 2009) – „W tym czasie Bill Denbrough pisze kryminał (z zagadką morderstwa w zamkniętym pokoju), trzy opowiadania science fiction i parę horrorów nawiązujących do dzieł i stylów E.A. Poego, H.P Lovecrafta i R. Mathesona (…) Ale jeśli jest to opowieść, to na pewno nie z gatunku, który uprawiali tacy klasycy jak Lovecraft, Bradbury czy Poe”. „Na ulicach dostrzega kilka osób, jedna czy dwie przechodzą przez jezdnię – ich widok sprawia, że Eddie odnosi wrażenie, jakby nagle trafił do któregoś z opowiadań H.P. Lovecrafta o skazanych miastach, prastarym złu i potworach o imionach niemożliwych do wypowiedzenia” (s. 248).
- King, Stephen, Wiem, czego ci trzeba, w: Nocna zmiana (Prószyński i S-ka 2007) – „Tytuł był prawie nieczytelny od częstego używania księgi , która wydzielała lekki fetor psującej się ryby. Necronomicon. Otworzyła ja na chybił trafił, ze świstem wciągając powietrze w płuca, zamknęła książkę, ale ciągle miała przed oczyma obrzydliwość, jaką tam ujrzała” (s. 346).
- Kittredge, Caitlin, Żelazny cierń (Jaguar 2012) – z recenzji na http://paranormalbooks.pl: „Pojawia się odwołanie do bóstw stworzonych przez pisarza, miasto Arkham oraz miasto, którego nazwa jest kalką z nazwiska wyżej wymienionego pisarza – Lovecraft (…). Z drugiej strony warto jednak zauważyć, że Caitlin wprowadza także twory, od których Lovecraft się odcinał (…)”.
- Kokis, Sergio, Mistrz gry (Książnica 2007) – „Wyobraź sobie, jakie to niesie możliwości: księżna de Cleves w świecie Normana Mailera, postać Woody’ego Allena przemierzająca bajki braci Grimm. „Mój przyjaciel Meaulnes” w scenariuszu przerobionym przez Octave’a Mirbeau z Bukovskim w roli głównej; 'Rybak islandzki” z postaciami Jeana Geneta, albo co byś powiedział na Poego i Lovecrafta poprawiających Prousta… Wspaniałości, mój drogi, nieskończone wariacje”.
- Kołodziejczak, Tomasz, Czarny horyzont (Fabryka Słów 2014) – „Mógł zostać usłyszany lub zauważony, jego zapach mogły wyczuć służebne soggothy, a wprawni tropiciele odnaleźć ślad po obozowisku” (s. 75).
- Kołodziejczak, Tomasz, Piękna i graf (w: Czerwona mgła, Fabryka Słów 2014) – bohater opowieści złapał przeobrażonego w soggotha chłopaka, który oddawał cześć czarnym (istotom przybyłym z innego planu).
- Koontz, Dean, Frankenstein Deana Koontza. Syn marnotrawny (Prószyński i S-ka 2006) – wspomniana zostaje osoba Lovecrafta.
- Koontz, Dean, Poszukiwana (Replika 2017) – „Czy mogło być prawdą, że, wedle Szekspira, nasz świat z jego całą złożonością był sceną, a wszyscy ludzie po prostu aktorami, a jednocześnie za H.P. Lovecraftem, że pod sceną główną znajdowały się nieznane inne, na których rozgrywały się różne dramaty, po cichu wpływające na życie wszystkich na wyższych piętrach?” (s. 218).
- Kossakowska, Maja Lidia, Grillbar Galaktyka (Fabryka Słów 2011) – „Już widzę, jak dziś w mojej „Płaczącej Komecie” szef sali będzie polecał potwornie drogie, ekskluzywne danie ze zwilca. Na płatkach czarnotrufli z Jugot” (s. 23).
- Kosik, Rafał, Feliks, Net i Nika oraz klątwa Domu McKillianów (Powergraph 2014) – „- Przerzuciła kilka stron zapełnionych opisami i dotarła do ryciny zajmującej sąsiadujące strony. Ilustracja przedstawiała brzeg jeziora, na którym wypełzało kilka wijących się macek. Jedna z nich unosiła w powietrzu pochwyconego nieszczęśnika, prawdopodobnie rybaka, sądząc po porzuconych na wąskiej plaży koszach. Kilka innych ludzi uciekało między drzewa.
– Cthulhu – powiedział Feliks – Mityczny bóg z powieści H.P. Lovecrafta” (s. 146).
- Landy, Derek, Kościany przyjemniaczek (Amber 2007) – „Ustaliłem, że prawie każdy budynek na tej ulicy wynajmowany jest przez poważną firmę. Z jednym wyjątkiem… To skład, który wynajęto prywatnej osobie, niejakiemu Howardowi L. Craftowi.
Tom zmarszczył czoło.
– I co?
– L. Craft, Lovecraft. Philips Howard Lovecraft napisał serie opowiadań, znanych powszechnie jako Cthulhu Mythos, o mrocznych bóstwach, które chciały zawładnąć Ziemią. Niektórzy historycy twierdzą, że w swojej twórczości pan Lovecraft opierał się częściowo na legendach, jakie usłyszał na temat Tych Bez Twarzy” (s. 194).
- Lewandowski, Maciej, Splątanie (Videograf 2016) – pojawia się De Vermis Mysteriis.
- Lumley, Brian, Zemsta Khai (Phantom Press 1992) – czarownicy, chcąc pokonać pozytywnych bohaterów, przywołują na pomoc Nyarlathotepa.
- Lumley, Brian, Nekroskop 4: Mowa umarłych (Vis-a-Vis Etiuda 2004) – na stronie 40 wspomniany jest Joseph Curwen. Z kolei na stronach 407, 413 i 414 w inwokacjach przewija się imię Yog-Sothotha.
- Łukajenko, Sergiej, Nocny patrol oraz Dzienny patrol – pojawia się Necronomicon.
- Mani, Stefan, Statek (Wydawnictwo W.A.B. 2010) – palacz na statku oddaje cześć przedwiecznym bóstwom o konkretnych imionach z mitologii Cthulhu.
- Martin, George R.R., Pieśni lodu i ognia – w świecie sagi istnieją miasta K’dath oraz Carcosa.
- Masterton, Graham, Manitou (m.in. Amber 1989) – wspomnianych zostaje kilka motywów Lovecraftowskich, np. zapowiadanie śmierci przez lelki. Z kolei główny czarny charakter, Misquamacus jest znaną postacią pojawiającą się u Lovecrafta we fragmencie Of Evill Sorceries Done in New-England/Of Daemons in No Humane Shape, który August Derleth rozwinie do postaci powieści Czyhający w progu. (Misquamacus pojawia się również w powieściach Mastertona takich jak: Armageddon, Duch Zagłady, Infekcja, Krew Manitou).
- Masterton, Graham, Studnie piekieł (Albatros 2001) – wymieniany jest kilka razy Cthulhu – pan głębin czy Lovecraft. W książce sługami Cthulhu zostają ludzie przemienieni w krabopodobne stworzenia z ogromnymi szczypcami oraz nieraz z mackami. Jest wiele wzmianek o bogach z nieba ukrytych w morskich głębinach lub pod powierzchnią lądu.
- Masterton, Graham, Wnikający duch, w: Świat Mastertona (Albatros/A. Kuryłowicz 1999) – wzmiankowany jest Ka-tua-la-hu. Pojawia się też ponownie Misquamacus (patrz wyżej).
- Masterton, Graham, Wyklęty (m.in. Amber, Rebis 2004) – jedna z rodzin jest porównana do rodzin występujących w dziełach Lovecrafta. Pojawia się też Quamis z Czyhającego w progu Augusta Derletha.
- Masterton, Graham, Zemsta Manitou (m.in. Amber 1991) – „Czytałeś co H.P Lovecraft pisał o najważniejszych bóstwach? I o najstraszniejszym z nich, demonie żyjącym w morzu Cthulhu?”. Poza tym są wzmiankowane inne istoty z Mitów, m.in. Ossadogowah, wymieniony przez Lovecrafta we fragmencie Of Evill Sorceries Done in New-England/Of Daemons in No Humane Shape, który August Derleth rozwinie do postaci powieści Czyhający w progu.
- McFadyen, Cody, Cień bestii (Filia 2017) – „Czuje się jak Śpiąca Królewna, która przez przypadek znalazła się w historii rodem z H.P. Lovecrafta” (s. 32).
- Mikołajczyk, Kornel, Żywność (magazyn „Histeria”, nr 2) – „Słyszałam go. To był mój kot. Kot Shoggoth„.
- Minier, Bernard, Paskudna historia (Rebis 2015) – „Kiedy się odwróciłem, w mojej klatce piersiowej eksplodował strach, jak to się mówi w powieściach Stephen Kinga i Lovecrafta” (s. 36).
- Moździoch, Jarosław, Maska Luny (Zysk i S-ka 2005) – „Lovecraft miał obsesję Dagona i morskich potworów” (s. 65).
- Muszyński, Beniamin, Akty (samo)zagłady człowieka (nad)wrażliwego (Masz Wybór 2019) – „Podczas ich ostatniego spotkania mgliście wspomniał o poznanych za pośrednictwem darknetu magach chaosu, uważających Lovecrafta za nieświadomego proroka, a zatem orędownika rzeczywiście istniejących sił” (s. 9).
- Niven, Larry; Pournelle, Jerry; Barnes, Steven, Dziedzictwo Heorotu (Rebis 1999) – główna rzeka na wyspie Camelot nazywa się Miskatonic.
- Nylund, Eric S., Miasteczko Dry Water (Zysk i S-ka 2001) – „Inni uważają owe listy za mistyfikacje i przedstawiają fotografie młodego Dolinskiego z H.P. Lovecraftem i Edgarem Rice’em Burroughsem na dowód, że urodził się na początku wieku dwudziestego” (s. 311).
- Oates, Joyce Carol, Walet pik (W.A.B. 2015) – „W pomieszczeniu obok salonu zastawiliśmy ściany regałami, na których stanęły najwcześniejsze wydania ulubionych książek, jakie tylko zdołałem znaleźć: amerykańskie kryminały i powieści detektywistyczne z lat trzydziestych, czterdziestych i pięćdziesiątych, tanie magazyny z „opowieściami niesamowitymi” H.P. Lovecrafta, pierwsze czy wczesne wydanie książek Edgara Allana Poego, Ambrose’a Bierce, Algernona Blackwooda, M. R. Jamesa, Roberta W. Chambersa, Richarda Mathesona, opowieści o duchach Henry’ego Jamesa i Edith Wharton (…)” (s. 56-57).
- Pągowski, Marcin, Cena ułudy, w: Zima mej duszy (Fabryka Słów 2011) – „Mówią, że pośród starszych bogów jest jeden, na dźwięk imienia którego truchleją inni. Nie jest on podobno ani martwy, ani żywy. Po prostu trwa w uśpieniu, czekając na swój czas”.
- Pilipiuk, Andrzej, Staw („Science Fiction, Fantasy & Horror”, nr 5 (55) /2010) – w opowiadaniu pojawia się tajemniczy Scotosch-Yag i jego dzieci. Skojarzenia? Jest też Arkham i Rylech.
- Pilipiuk, Andrzej, Hamak, w: Litr ciekłego ołowiu (Fabryka Słów 2016) – występuje nazwa Arkham. Opowiadanie nawiązuje do tekstu pt. Staw (patrz wyżej).
- Pilipiuk, Andrzej, Jakub na tropach Yeti, w: Zagadka Kuby Rozpruwacza (Fabryka Słów 2007) – „Jakub, skąd wytrzasnąłeś taką ośmiornice – zapytał stary kozak – U nas w rybnym przecież tego nie ma?
– Siedziało w studni, mówiło, że nazywa się Ktulu – wyjaśnił” (s. 268).
- Pilipiuk, Andrzej, Profesor Kramarz, w: Konan Destylator (Fabryka Słów 2016): „Pierdolone Ktulu, to był traktor naszego sołtysa” (s. 58).
- Pilipiuk, Andrzej, Wyprawa, w: Wampir z MO (Fabryka Słów 2013) – „- Co to za przedwieczne zło znowu przypełzło? — zrzędził jakiś staruch. — Ciasno się pomiotom robi w tym Rylech czy co?
– Tym razem to nie żadne ktulu ani tsaghoszcz, tylko jakieś nasze paskudztwo, jakby wampir albo utopiec — zauważył drugi staruch”.
- Pratchett, Terry, Bogowie, Honor, Ankh-Morpork (Prószyński i S-ka 2005) – „Wszyscy wiemy, co się zdarzyło panu Hongowi, kiedy otworzył Potrójnie Szczęśliwy Traf — Bar Rybny, Dania na Wynos, w miejscu starej świątyni boga ryb przy ulicy Dagona w noc pełni księżyca, prawda?”
- Pratchett, Terry, Muzyka duszy (Prószyński i S-ka 2002) – „Pamiętacie, co się stało, kiedy pan Hong otworzył bar rybny na wynos na miejscu ruin starej świątyni przy ulicy Dagona?” (s. 119).
- Pratchett, Terry, Prawda (Prószyński i S-ka 2010) –
- Pratchett, Terry, Równoumagicznienie (Prószyński i S-ka 2006) – „Bel-Shamharoth, C’hulagen, Wnętrznik – ohydni dawni bogowie z Necrotelecomniconu, księgi znanej pewnym szalonym adeptom pod jej prawdziwym tytułem Liber Paginiarium Fulvarum, zawsze są gotowi wkraść się do umysłu śpiącego. Koszmary są często kolorowe i zawsze nieprzyjemne” (s. 126).
- Pratchett, Terry, Ruchome obrazki (Prószyński i S-ka 2009) – „Victor Tugelbend, student magii, sięgnął po swój pomięty egzemplarz Necrotelicomniconu – omówienie dla studentów, z ćwiczeniami praktycznymi i przerzucił kilka stron. (…)
– Dobra – powiedział – Gotów? Dobra. Jak brzmi imię pozawymiarowego monstrum, którego okrzyk to „Tycotycotyco”?
– Yob Soddoth – odparł natychmiast Myślak.
– Zgadza się. W jaki sposób Tshup Aklathep, Piekielna Gwiezdna Ropucha z Milionem Młodych, zadręcza swoje ofiary na śmierć?”
„Księga zawierała zakazana wiedzę. A właściwie nie tak dokładnie zakazaną. Nikt nie posunął sie do tego, by jej zakazać. Poza wszystkim innym, musiałby ja poznać, żeby wiedzieć, czego zakazuje. Jednak księga zawierała takie informacje, że człowiek, który je poznał, natychmiast tego żałował. Legenda głosiła, że każdy człowiek śmiertelny, który przeczyta więcej niż kilka linijek oryginalnego egzemplarza, umrze obłąkany. Z pewnością była to prawda. Legenda głosiła także, że księga zawiera ilustracje, od których mózg silnego mężczyzny wycieka mu przez uszy.
Prawdopodobnie to również była prawda. Legenda mówiła dalej, że samo otworzenie Necrotelicomniconu sprawi, ze ciało człowieka popełznie z jego dłoni w górę ramienia. (…)
Autorem Necrotelicomniconu był klatchianski nekromanta, znany światu jako Ahmed Szalony, chociaż osobiście wolał, by nazywano go Ahmedem Czasem Tylko Boli Mnie Głowa.”
- Pratchett, Terry, Zbrojni (Prószyński i S-ka 2005) – „- Robią takie rzeczy… . Na przykład otwierają Potrójnie Szczęśliwy Traf – Bar Rybny, Dania na wynos na miejscu dawnej świątyni przy ulicy Dagona, w noc zimowego przesilenia, kiedy akurat wypada pełnia” (s. 163).
- Rak, Radek, Baśń o wężowym sercu (Powergraph 2019) – jeden z węży mówi o Wężowym Królu: „Nie jest martwy ten, co śni wiekami. Nawet śmierć może umrzeć z dziwnymi eonami” (s. 84).
- Rudazow, Aleksander, Arcymag, część 2 (Fabryka Słów 2008) – wspomniane zostają Azathoth, Kadath, Leng.
- Ruebenstrunk, Gerd, Artur i Miasto bez Imienia (Arkady 2016) – na str. 20-21, 22-23, 227, 259 wzmiankowane są De Vermis Mysteriis Ludviga Prinna, Uniwersytet Miskatonic, Arkham, Howard Philips Lovecraft, Necronomicon, Abdul Alhazred.
- Ruebenstrunk, Gerd, Artur i posłaniec Cieni (Arkady 2016) – na str. 226-227, 234, 274 wzmiankowane są De Vermis Mysteriis Ludviga Prinna, Nyarlathotep, Tsathoggua, Azathoth, Abdul Alhazred.
- Ruszkowski, Bogusław, Noc, gdy przybył, („SFera”, nr 6/2003) – pojawia się Necronomicon, jest mowa o Starej Rasie i tajemniczym Arabie, który daje Necronomicon jednemu z bohaterów.
- Samoza, Jose Carlos, Klucz do otchłani (MUZA 2009) – mieszkańcy żyją wg zasad religii opartej na opowiadaniach Lovecrafta.
- Sapkowski, Andrzej, książki trylogii husyckiej – wspominany jest Al-Azif, czyli Necronomicon, a w Narrenturm dodatkowo Liber Yog-Sothothis oraz (najprawdopodobniej) De Vermis Mysteriis.
- Sapkowski, Andrzej, Tandaradei!, w: Coś się kończy, coś się zaczyna (superNOWA 2000) – wzmiankowany jest tom „Księga magii czarnej bisurmańskiej autorstwa Abdula z Hazredu„.
- Sawicki, Andrzej, Spacer po Warszawie, („Fahrenheit”, nr 12 (43) /2004)) – „Kilka lat temu wszedł w posiadanie średniowiecznej Księgi Umarłych, napisanej przez szalonego arabskiego poetę Abdula Alhazareda„.
- Shiner, Lewis, Monety z piekła (w: Wieża asów, Zysk i S-ka 2015) – „W księgarni Miskatonic spotkałam faceta nazwiskiem Clarke” (s. 22), „Na orzełku monety Balsama jest wyobrażone sumeryjskie bóstwo o imieniu TIAMAT. To ono było inspiracją dla Cthulhu Lovecrafta. Jakiś wielki, bezkształtny potwór spoza gwiazd. Lovecraft ponoć zaczerpnął swą mitologie z tajnych papierów ojca. Ojciec Lovecrafta był masonem” (s. 29-30).
- Somoza, José Carlos, Klucz do otchłani (Muza 2009) – jednym z głównych elementów tego futurystycznego thrillera jest Biblia Love Crafta, święta księga nowej religii, której rozdziały nawiązują do opowiadań Lovecrafta.
- Straczynski, J. Michael, Tamta strona (Reprocentrum 1993) – jeden z głównych bohaterów książki odkrywa, że potrafi kontrolować robakopodbne stwory. Zastanawia się przy tym, jak nazwałby te stworzenia ktoś taki jak Lovecraft.
- Stross, Charles, Accelerando (MAG 2009) – „Na tablicy z jego imieniem ktoś przylepił hologram Hello Cthulhu!” (s. 81).
- Szyller, Donat, Piramidalne zło („Fahrenheit”, nr 03-04 (16)/2000) – pojawiają się Necronomicon i Lovecraft.
- Szyller, Donat, Martwe dziwki idą do nieba (superNOWA 2006) – jeden rozdział nosi tytuł Wizje znad Innsmouth i zawiera sporo nawiązań do dzieł Lovecrafta.
- Theroux, Paul, Stary ekspres patagoński. Pociągiem przez Ameryki (Czarne 2012) – „Kiedyś, jadąc pociągiem Amtrak niedaleko stad, czytałem książkę o którą nikt nie spytał, mimo to wywołała spore poruszenie. Była to biografia autora opowieści grozy H.P. Lovecrafta, a tytuł Lovecraft doprowadził moich współpasażerów do wniosku, ze w ciągu dwudniowej podroży zgłębiałem techniki seksualne” (s. 42).
„Tego wieczora spotkaliśmy się, żeby przeczytać opowiadanie Kiplinga Zwodniczy brzask, ale tego nie zrobiliśmy. Zrobiło się późno, zbliżała się pora kolacji, a my rozmawialiśmy o opowiadaniach Kiplinga oraz ogólnie o horrorach.
– Oni to bardzo dobre opowiadanie. Lubię opowieści Lovecrafta. Jego intrygi są świetne, ale styl okropny. Kiedyś poświeciłem mu opowiadanie. Nie jest jednak jednak tak dobre jak Oni, które jest bardzo triste” (s. 499).
- Tremblay, Paul, Głowa pełna duchów (Papierowy Księżyc 2016) – 1) „Tekst Marjorie na temat głosów jest tak stary, by nie powiedzieć starożytny, że bełkot i bluźnierstwa w jej ustach brzmią wręcz Lovecraftowsko. Oczywiście później dowiemy się, że Marjorie miała styczność z jego dziełami. Cthulhu dla każdego! (Pl’nglui mglw.nafth Cthulhu R’lyeh wganh’nagl fhtagn!” (s. 133). 2) Na stronach 232-234 pojawia się nazwisko Lovecrafta oraz nazwy Uniwersytetu Miskatonic i Yidhra, bóstwa stworzonego przez epigonów pisarza. 3) „Przedstawili zarys biografii H.P. Lovecrafta. (…) Wyjaśnili koncepcje mitów Wielkich Przedwiecznych / Cthulhu, a także umiejscowienie Yidhry w panteonie” (s. 245). 4) „Może powinniśmy dodać trochę pikanterii, a że Ken jest tak wielkim fanem H.P. Lovecrafta, mogę być Azathothem” (s. 289).
- Wilson, Robert Anton oraz Shea, Robert Oko w Piramidzie, Złote Jabłko i Lewiatan (trylogia Illuminatus!) – pojawia się Necronomicon.
- Żulczyk, Jakub, Zmorojewo (Agora SA 2019) – „Przeorał wszelkie znane systemy magiczne, po nocach studiował crowleyanizm, białą magie, kabałę, a nawet wampiryzm i wywodzące się z prozy H.P. Lovecrafta mitologie Cthulhu” (s. 356).
Filmy i seriale
- W filmie animowanym Atlantyda: Powrót Milo pojawiają się ewidentnie nawiązania do opowiadania Widmo nad Innsmouth: w pobliskim morzu grasuje cthulhopodobne stworzenie; nadmorskie miasteczko — opustoszałe, zamglone, nieprzyjazne; burmistrz miasteczka miał zaprzedać dusze mieszkańców w zamian za doskonałe połowy.
- W filmie Diabelskie polowanie (The Witch Hunt) Dennis Hopper wciela się w detektywa H. Phillipa Lovecrafta.
- W serialu Doctor Who pojawia się tajemniczy byt zwany Great Intelligence, którego alternatywnym mianem jest Yog-Sothoth.
- Dr. House, sezon 6, odcinek 18 – w domu chorego znajduje się Necronomicon.
- W filmach Evil Dead II oraz The Army of Darkness (kontynuacji Evil Dead II) pradawne zło, z którym walczą bohateriowie filmu, pochodzi z księgi Necronomicon Ex-Mortis.
- Serial anime Fate/Zero, sezon 1, odcinek 13 pt. The Forbidden Mad Feast – czarnoksiężnik używa cytatu z Zewu Cthulhu, „Ph’nglui mglw’nafh Cthulhu R’lyeh wgah’nagl fhtagn”, aby przywołać potwora z mackami.
- Serial animowany Funboy i Chum-Chum – Kyle niekiedy korzysta z księgi Necronomicon.
- Serial Gotham, sezon 1, odcinek 10 pt. Lovecraft – Gordon poszukuje niejakiego Lovecrafta.
- Krwawe anioły – zostaje wymieniony Necronomicon.
- W serialu animowanym Mroczne przygody Billy’ego i Mandy odcinek 51 nosi tytuł Telefoniczne żarty Cthulhu. Billy wraz z kolegą korzystają z telefonu do innego wymiaru zamieszkanego przez Cthulhu i wiele innych mackowatych potworów.
- W serialu animowanym Nowy Scooby-Doo w odcinku 2 w domu strachów/duchów ze ściany wyłania się potwór, który jest rybnym stworem i występuje nieraz jako sługa Cthulhu.
- W filmie Porwanie Michela Houllebecqa parokrotnie pojawia się nawiązanie do książki Houllebecqa o Lovecrafcie, przy czym nazwisko Lovecrafta jest wielokrotnie przekręcane przez mało bystrego porywacza jako „Warcraft” albo „lord Warcraft”.
- Serial animowany Prawdziwe duchołapy, sezon 2, odcinek 32 pt. The Collect Call of Cathulhu – pojawiają się Necronomicon, Cathulhu, Lovecraft.
- Serial Riverdale, sezon 2, odcinek 7 (Tales from the Dark Side) – skrzynia, którą mają dostarczyć na Derby Street, jest podpisana nazwiskiem H.P. Lovecrafta oraz nazwą Uniwersytetu Miskatonic. Widnieje też napis: „Ekspedycja Polarna, 13 stycznia 1923” – nawiązanie do W górach szaleństwa.
- W kreskówce Scooby Doo i Brygada Detektywów w 12 odcinku pojawia się autor zajmujący się grozą o nazwisku H.P. Hatecraft, który samą swoją postacią przypomina autora mitologii Cthulhu, a jedno z bóstw, o których pisał, ewidentnie jest fantazją na temat Cthulhu. Pojawia się też postać Howarda E. Robertsa, przywodząca na myśl Roberta E. Howarda.
- Scooby Doo i duch czarownicy – bohaterowie zostają zaproszeni przez znanego pisarza Bena Ravencrofta do Anglii, który poszukuje księgi czarów przypominającej Necronomicon.
- W 7 odcinku 13 sezonu Simpsonów Bob Dole czyta z Necronomiconu.
- Serial Sleepy Hollow, sezon 2, odcinek 2 – Ichabod Crane wypowiada inkantację, która brzmi „Nie umarło, co spoczywać w uśpieniu wieki całe może, a czasu upływ w końcu i śmierć nawet zmoże”.
- W 14 sezonie South Park, w odcinkach 12-13 pojawia się Cthulhu, aby zapanować nad światem. Wykorzystany zostaje także Necronomicon, w subkulturze gotów formuje się kult Cthulhu.
- Ostatnie dwa odcinki szóstego sezonu serialu Supernatural, zatytułowane Let It Bleed oraz The Man Who Knew Too Much, stanowią ukłon w stronę H.P. Lovecrafta. Pojawia się tam sam pisarz i charakterystyczne dla jego dzieł motywy.
- Serial Your Pretty Face Is Going to Hell, sezon 2, odcinek 5 – nosi tytuł New-Cronomicon. Tytułową księgę stworzył szatan po to, by zabierać dusze nastolatków.
Gry komputerowe
- W grze Age of Conan są dwa questy – w pierwszy należy odnaleźć księgi The Shadow Over Acheron, The Pashtun Horror, The Haunter of the Dark; w drugim: w Prowincji Khopshef mamy zejść do podziemi w celu walki z ’przedwiecznymi’. W tle drugiego questa przeplata się Necronomicon.
- W grze Alan Wake, w odcinku trzecim, zatytułowanym Okup, agent FBI Nightingale krzyczy do tytułowego bohatera: „Znajdę cię, ty namiastko Lovecrafta”.
- Gra komputerowa Blood – pociąg w epizodzie 1, planszach 2-3 nazywa się „Miskatonic Express”. W dodatkowym epizodzie pt. Post Mortem w dodatku Plasma Pak jeden z budynków nosi nazwę „Innsmouth Corporate Plaza”.
- Gra komputerowa Bloodborne zawiera kilka mniej lub bardziej wyraźnych nawiązań. Przygląda im się recenzent w tym filmie: Bloodborne and H. P. Lovecraft.
- Istnieje japońska powieść wizualna pt. Cthulhu – Otome no Fureru, Tenshi no Yubisaki.
- W grze The Darkness II w zakładzie psychiatrycznym możemy obejrzeć krótką animację pt. The Other Gods na podstawie opowiadania Lovecrafta o tym tytule.
- W grze Devil May Cry 4 w misji 15 Fortuna Castle bossem jest Dagon.
- Digimon, seria 2, odcinek 13 pt. His Master’s Voice (japoński tytuł to Dagomon nie Yobigoe co znaczy Call of Dagomon – Zew Dagomona) – wyłaniający się z wody Dagomon przybiera kształt samego Cthulhu, pojawia się również słynny cytat „Ph’nglui mglw’nafh Cthulhu R’lyeh wgah’nagl fhtagn” oraz Innsmouth.
- W grze DOTA2 jeden z przedmiotów – berło – ma nazwę Dagon.
- Evil Dead Regeneration / Evil Dead : A Fistful of Boomstick / Evil Dead: Hail to the King – występuje, tak jak w filmie, Necronomicon.
- Gra komputerowa Fallout 3, dodatek Point Lookout. W pierwotnej grze pojawia się budynek Dunwich, bóstwo Ug-Qualtoth jest nawiązaniem do bóstw z mitologii Cthulhu, zaś księga Krivbeknih do zakazanych ksiąg mitów. W dodatku panuje bagienny, ponury, senny klimat, pojawiają się prymitywni ludzie z bagien, kulty.
- W grze Fallout 4 można spotkać seryjnego mordercę i artystę, Pickmana.
- Bossem w epizodzie 62 Knights & Dragons jest Cthulhu, zaś w 46 – Hastur.
- Dodatek do gry komputerowej Magicka zatytułowany The Stars Are Left jest inspirowana legendami Cthulhu, w związku z czym na swojej drodze spotykamy liczne potwory z mitologii Lovecrafta.
- W pierwszej części gry Max Payne w rozdziale ósmym (Ragna Rock) wspomniany jest Necronomicon.
- W grze Operiation Darkness jeden z głównych bohaterów nazywa się Herbert West.
- Payday 2 – można założyć maskę przedstawiającą Cthulhu.
- Quake – do mitów Cthulhu nawiązują niektóre nazwy poziomów (The Nameless City, The Vaults of Zin, The Elder God Shrine), potworów (Cthon, Shub-Niggurath) oraz elementów (symbole Koth).
- W Realms of the Haunting jeden z listów znalezionych w bibliotece domu na początku gry nadany został z Arkham.
- W grze Rising Force Online jeden z bossów ma na imię Dagon.
- Rune Masters Full – jeden ze zdobytych magicznych przedmiotów nazywa się Arkham’s ring.
- Multiplayer on-line RPG The Secret World zawiera liczne drobne nawiązania do Lovecrafta, zaczynając od miejsca rozgrywki – miasta Kingsmouth nad rzeką Miskatonic.
- Sam & Max: The Devil Playhouse – pojawia się Yog-Soggoth.
- Shikkoku no Sharnoth: What a Beautiful Tomorrow – w grze pojawiają się nawiązania, m.in. postać Howarda Phillipsa oraz Kadath.
- Wg Wikipedii w grze Spaceship Zero pojawia się wiele odniesień do Lovecrafta i mitologii Cthulhu.
- Splatterhouse – występują elementy z prozy Lovecrafta: doktor Henry West, Uniwersytet Miskatonic, Arkham.
- W grze Stonekeep w siedzibie krasnoludów jeden ze zwojów wymienia boga Yoth-soggotha, władcę magii.
- Terraria – wśród bossów można wymienić takich o imieniu Eye of Cthulhu czy Brain of Cthulhu.
- Tesla Force: United Scientists Army – bohaterem jest między innymi Lovecraft walczący przeciwko stworom z mitologii Cthulhu.
- W grze Thief II: The Metal Age, podczas misji 12 pt. Porwanie pojawia się postać Cthulhu. W sekcji 6 Zaginionego Miasta posąg zatopiony w lawie imituje jego postać.
- W grze Torchlight występuje zestaw lovecraftowski składający się z różnych części ubioru jak rękawice, zbroja, pas, hełm czy naramiennik.
- Tropico 4 – opis budynku „Podwodny świat” brzmi: „Fontanny wody, piszczące dzieci i Wielki Cthulhu czekający w głębinach”.
- W serii gier Wiedźmin pojawiają się elementy z mitologii Cthulhu: w pierwszej części Dagon, w drugiej De Vermis Mysteriis, w trzeciej – Necronomicon.
- Zaginięcie EthanaCartera – w tej grze o silnym Lovecraftowskimi klimacie grozy pojawiają się niejawne nawiązania do elementów świata mitów: Cthulhu, R’lyeh czy Necronomiconu.
- W grze Zombie Tsunami na poziomie 16 pojawia się „Herbert West’s finest reanimation serum„.
Komiksy
- Dylan Dog, album Cagliostro! – główny bohater dostaje się do miasta Providence, gdzie spotyka mężczyznę łudząco podobnego do Lovecrafta.
- W numerze 2 Konstruktu w piwnicy domu małego Eryka Horowitza znajduje się figurka Cthulhu (str. 6).
- W wydanym na 70-lecie Biblioteki Rumia komiksie Łukasza Kowalczuka Molly na Planecie Sów ważną rolę odgrywa Necronomicon. Ponadto na ostatniej stronie okładki jedna z książek podpisana jest nazwiskiem Lovecrafta.
- W tomie drugim komiksu Saga o potworze z bagien Alana Moore’a pojawia się postać Benjamina Coxa, który jest specjalistą od Cthulhu i Lovecrafta.
- Z Archiwum X, nr 4/97 – na str. 6 znajduje się fragment początku opowiadania Zew Cthulhu w tłumaczeniu Ewy Grzesiak.
- Z Archiwum X, nr 5/97 – na str. 41 znajduje się rysunek Uniwersytetu Miskatonic w Arkham.
Pozostałe media
- Na rynku istniało krótko (2 numery prawdopodobnie z 1995 roku) fanzin o kulturze black metalowej pt. „Cthulhu Magazine”.
- Album z malarstwem H.R. Gigera nosi tytuł Necronomicon.
- W warszawskich kręgach matematycznych (oraz na Wydziale Psychologii UW) istnieje wariant gry Mafia, który nazywa się Ktulu. Celem jest w nim odzyskanie skradzionego posążka boga Ktulu. Oficjalna strona gry znajduje się TUTAJ.
- Istniał kiedyś dyskietkowy zin o grach RPG zatytułowany „Necronomicon”. Wydawał go Dariusz Dębowczyk z Białobrzegów i otrzymywało się go wysyłając dyskietkę ze znaczkami pocztowymi. Informacja o nim pojawia się w 15. numerze „Magii i miecza” z 1995 roku, w dziale ogłoszeń i listów.
- Istnieje zin o muzyce metalowej zatytułowany „R’lyeh”.
- Gamebook Mikołaja Kołyszko, Tajemne Oblicze Świata II. Piekielny szyfr – z opisu na stronie Masz-Wybór: „Czerpie on garściami z Biblii, opowiadań grozy H.P. Lovecrafta, pism gnostycznych oraz judaistycznej kabały i numerologii„.
- W dostępnej w Internecie grze paragrafowej Tkacze burz pojawiają się istoty z mitów.
- W grze paragrafowej Jarosława Irzykowskiego pt. Wyspa zmierzchu występują Cthulhu, Yog-Sothoth i Nyarlathotep. Sam bohater mierzy się z różnego rodzaju poczwarami i mamy mrocznych kapłanów śpiewających bluźniercze pieśni.