Data powstania: 27 grudnia 1929 – 4 stycznia 1930 (sonet XXXIV pt. Recapture w listopadzie 1929)
Data i miejsce pierwszej publikacji: pierwsze wydanie całości: 1943, Beyond the Wall of Sleep
Amerykańskie oraz angielskie wydania książkowe:
Polskie wydania:
Całość:
Pojedyncze sonety:
Uwagi: Prawdopodobnie największe przedsięwzięcie poetyckie Lovecrafta, stworzone w przeciągu nieco ponad tygodnia. Lovecraft od drugiej połowy lat dwudziestych kształtował w sobie wizję nowego medium poetyckiego, które stało w opozycji do jego ukochanej XVIII-wiecznej poezji angielskiej. Nim przystąpił do jego realizacji, musiało minąć trochę czasu. Impuls do obleczenia własnych wizji w formę literacką dało mu redagowanie podręcznika poezji autorstwa Maurice’a W. Moego.
Pisząc Grzyby, Lovecraft wzorował się na kosmicznej poezji Clarka Ashtona Smitha. Co do formy, to niewątpliwą inspiracją był opisujący sny cykl sonetów Donalda Wandreia pt. Sonnets of the Midnight Hours. Każdy sonet Grzybów z Yuggoth, nie licząc pierwszych trzech, to osobna historia (choć niektórzy badacze próbują doszukiwać się spójności z pozostałymi), a tematycznie cykl rozpina się pomiędzy grozą i fantasy a manifestami estetycznymi. Wiele spośród idei wykorzystanych w utworach znaleźć można w notatniku Lovecrafta (patrz: Koszmary i fantazje); po niektóre Lovecraft sięgnie ponownie w późniejszych opowiadaniach.
Ostateczny kształt cykl osiągnął dopiero w 1936 roku, gdy za namową R.H. Barlowa autor dołączył napisany w listopadzie 1929 roku wiersz Odzyskanie.
Fungi from Yuggoth po angielsku
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Fantasy Fan”, wol. 2, nr 2 (październik 1934)
Uwagi: Por. wpis nr 144 z notatnika Lovecrafta („Ohydna księga znaleziona w starym sklepie — nabywca znika bez śladu”, Koszmary i fantazje, s. 108), a także nr 78 („Spacer przez labirynt wąskich uliczek w slumsach — odległe światło — niesłychane obrzędy odprawiane przez tłumy żebraków — niczym Dziedziniec Cudów w Katedrze NMP w Paryżu„, Koszmary i fantazje, s. 101). Utwór wraz z dwoma następnymi wierszami stanowi ciąg fabularny.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Fantasy Fan”, wol. 2, nr 2 (październik 1934, okładka – patrz wyżej)
Uwagi: Por. notatnik Lovecrafta, nr 55: „Człowieka śledzi niewidzialne coś” (Koszmary i fantazje, s. 100).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Fantasy Fan”, wol. 2, nr 5 (styczeń 1935)
Uwagi: Wiersz zamyka historię przedstawioną w dwóch poprzednich sonetach. Za pomocą księgi podmiot liryczny uzyskuje „klucz” do innych światów. Por. pomysł nr 135: „Straszliwy świat nakładający się na nasz widzialny wymiar – brama tam wiodąca – moce wiodą narratora do starożytnej i zakazanej księgi zawierającej wskazówki dostępu” (Notatnik z pomysłami, w: Koszmary i fantazje, s. 107).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 11, nr 5 (grudzień 1936)
Uwagi: Opis rytuału na cześć „Nienazwanego”. Por. pomysł nr 97: „Ślepy strach przed pewnym leśnym jarem, gdzie pośród wykrzywionych korzeni wiją się strumienie, a na pogrzebanym ołtarzu składano straszne ofiary (…)” (Notatnik z pomysłami, w: Koszmary i fantazje, s. 103).
Patrz również: mityczne miejsca: Yuggoth
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Fantasy Fan”, wol. 2, nr 5 (styczeń 1935, okładka – patrz III)
Uwagi: Obietnica powrotu do miasta piękna i wspaniałości.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 5, nr 5 (marzec 1931)
Uwagi: Por. wpis 146 z notatnika z pomysłami: „Starożytna lampa odnaleziona w grobowcu — po napełnieniu i zapaleniu ukazuje dziwny świat” (Koszmary i fantazje, s. 108).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 9, nr 4 (październik 1934)
Uwagi: Wzgórze Zamana (wspomniane wcześniej w Prastarym szlaku) kryje straszliwą tajemnicę. Por. wypowiedzi Lovecrafta: „Na ten przykład, w Wilbraham (…) w sposób nader osobliwy szepczą o zacienionej przez wzgórze ulicy w sąsiednim Monson, gdzie z roku na rok dochodzi do nietypowego zwiększania liczby samobójstw” (list do F. Lee Baldwina, 27 marca 1934, cyt. za: Nemezis i inne utwory poetyckie, s. 428).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 9, nr 4 (październik 1934)
Uwagi: Oparty na wpisie nr 155 z notatnika z pomysłami: „Miasto pełne wież widziane z oddali o zachodzie słońca — nie płoną w nim nocą żadne światła. Zostaje dostrzeżony statek wypływający w morze” (Koszmary i fantazje, s. 110).
Patrz również: mityczne miejsca: Arkham, Innsmouth
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 16, nr 3 (wrzesień 1930)
Uwagi: Por. wpis nr 149 z notatnika z pomysłami: „Złowieszczy zaułek lub zamknięte podwórze w starym mieście — Union lub Milligan Pl” (Koszmary i fantazje, s. 109). Historia podobna do opisanej w opowiadaniu On.
Data i miejsce pierwszej publikacji: 1943, Fungi from Yuggoth
Uwagi: Opis zwyczaju panującego w „nowojorskich slumsach «Hell’s Kitchen», gdzie zapalanie wielkich ognisk i wyścigi gołębi to dwie główne rozrywki młodzieży” (list do Augusta Derletha, styczeń 1930, cyt. za: H.P. Lovecraft. Biografia, s. 786).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Providence Journal”, wol. 102, nr 116 (14 maja 1930)
Uwagi: Por. nr 143 z notatnika z pomysłami: „Dziwna studnia w krainie Arkham — wyschła (lub od początku niedająca wody — dziura zaraz po wykopaniu ściśle przykryta kamieniem) — bez dna — złowieszcza, przerażająca — co jest poniżej (wyklęta świątynia lub inna bardzo stara rzecz, albo też olbrzymi jaskiniowy świat)” (Koszmary i fantazje, s. 108). Istnieją dwie odrzucone wersje wiersza, które ukazały się w „Crypt of Cthulhu”, nr 20 (Wielkanoc 1984).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 7, nr 3 (listopad 1932)
Uwagi: O osobliwości, którą można spotkać jadąc do (istniejącego naprawdę) miasteczka Zoar.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 16, nr 4 (październik 1930)
Uwagi: Hesperia po grecku oznacza „kraj Zachodu” i wg mitologii mieścił się tam ogród Hery ze złotymi jabłkami. Tutaj także mamy opis raju.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 16, nr 3 (wrzesień 1930, okładka – patrz IX)
Uwagi: O gwiezdnych wichrach sprowadzających niesamowite sny i zabierających inne w przestrzeń kosmiczną.
Patrz również: mityczne miejsca: Nithon, Yuggoth
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 16, nr 5 (listopad 1930)
Uwagi: Antarktos to greckie słowo oznaczające antarktyczne regiony. O nich właśnie jest wiersz. Por. pomysł nr 127: „Starożytne i nieznane ruiny – dziwny, nieśmiertelny ptak MÓWIĄCY zdumiewającym i nieznanym odkrywcom językiem” (Notatnik z pomysłami, w: Koszmary i fantazje, s. 106).
Patrz również: bestiariusz: Stare Istoty (jako „Starsze Byty”)
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 5 (kwiecień 1931 [numer specjalny])
Uwagi: Okno o niezwykłych właściwościach w starym domu.
Data i miejsce pierwszej publikacji: 1943, Fungi from Yuggoth
Uwagi: Podmiot liryczny znajduje się w niezwykłej krainie i próbuje sobie przypomnieć, skąd ją zna.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 6, nr 5 (marzec 1932)
Uwagi: Piękno w najczystszej postaci. Słowo Yin, jak większość elementów wiersza, może pochodzić z utworu Księżycowy Starzec Roberta W. Chambersa (wyd. pol. w: Król w Żółci, C&T, Toruń 2014).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 16, nr 6 (grudzień 1930)
Uwagi: Podmiot liryczny poszukuje źródła dźwięku dzwonów.
Patrz również: mityczne miejsca: Innsmouth
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 16, nr 6 (grudzień 1930, okładka – patrz XIX)
Uwagi: „Nocne zmory” to istoty, które nawiedzały Lovecrafta w koszmarach od piątego roku życia i które ucieleśnił w powieści Ku nieznanemu Kadath śniąca się wędrówka.
Patrz również: bestiariusz: nocne zmory, shoggothy; mityczne miejsca: Thok
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 17, nr 1 (styczeń 1931)
Uwagi: Przetworzony na wiersz poemat prozą Nyarlathotep.
Patrz również: bestiariusz: Nyarlathotep
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 17, nr 1 (styczeń 1931, okładka – patrz XXI)
Uwagi: Wizja istoty w centrum kosmosu, która jest wszechpotężna i zupełnie skretyniała.
Patrz również: bestiariusz: Azathoth
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 17, nr 2 (luty-marzec 1931)
Uwagi: Mglista wizja nierzeczywistego świata.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 6, nr 5 (marzec 1932)
Uwagi: Por. wpis nr 15 z notatnika z pomysłami: „Most i szlamowe czarne wody” (Koszmary i fantazje, s. 95).
Data i miejsce pierwszej publikacji: 1943, Fungi from Yuggoth
Uwagi: Podmiot liryczny zewsząd słyszy ostrzeżenia przed kościołem „św. Ropuchy”, aż w końcu dostrzega jej wieżę. Budowla mogła zostać zainspirowana przez Kościół Episkopalny św. Michała przy Frog Lane (Żabiej Alei), a także ropuszego boga Tsathogguę stworzonego przez Clarka Ashtona Smitha.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Driftwind”, wol. 5, nr 1 (lipiec 1930)
Uwagi: Człowiek nazwiskiem Whateley (skojarzenia ze Zgrozą w Dunwich) gości u siebie niezwykłe istoty. Por. pomysł nr 137 z notatnika: „Dziwny mężczyzna widziany w samotni górskiej, rozmawiający z olbrzymią skrzydlatą istotą, która odlatuje, gdy zbliża się ktoś obcy” (Notatnik z pomysłami, w: Koszmary i fantazje, s. 107).
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 17, nr 2 (luty-marzec 1931, okładka – patrz XXIII)
Uwagi: Pharos oznacza latarnię w języku angielskim. Wiersz opisuje tego typu budowlę na tajemniczym pustkowiu i jej mieszkańca.
Patrz również: bestiariusz: kapłan w żółtej jedwabnej masce; mityczne miejsca: Leng
Data i miejsce pierwszej publikacji: 1943, Fungi from Yuggoth
Uwagi: Podmiot liryczny przyznaje się do zdolności dostrzegania w pewnych obrazach i rzeczach piękna podszytego tęsknotą za niesamowitymi, niebezpiecznymi przygodami.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Providence Journal”, wol. 102, nr 61 (12 marca 1930)
Uwagi: Jesienią każdego roku ptaki odlatują w poszukiwaniu krainy ze wspomnień. Niestety ta już nie istnieje, dlatego wracają zawiedzione.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Providence Journal”, wol. 102, nr 91 (16 kwietnia 1930)
Uwagi: Piękne przedstawienie zakotwiczenia Lovecrafta w przeszłości, które nadawało sens jego marzeniom. Pierwsze osiem wersów sonetu widnieje na pamiątkowej tablicy na murach Biblioteki im. Johna Haya Uniwersytetu Browna w Providence.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Providence Journal”, wol. 102, nr 110 (7 maja 1930)
Uwagi: Archeolodzy odkrywają w ruinach pradawne zło.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 17, nr 3 (kwiecień-maj 1931)
Uwagi: Poetycka adaptacja Dziwnego domu wysoko wśród mgieł.
Patrz również: mityczne miejsca: Ghooric, Yaddith
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Silver Fern”, wol. 1, nr 5 (maj 1930)
Uwagi: O tajemnicach kryjących się za gwizdami, sygnałami i innymi hałasami portu.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Weird Tales”, wol. 15, nr 5 (maj 1930)
Uwagi: Śniący wkracza w rejony skrywające tajemniczą grozę. Wiersz powstał miesiąc przed innymi utworami cyklu i dopiero w 1936 został do niego włączony, po sugestii R.H. Barlowa.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Pioneer”, wol. 2, nr 4 (jesień 1932)
Uwagi: Podmiot liryczny w samotności rozmyśla nad obrazami, które sprowadza nań gwiazda na niebie.
Data i miejsce pierwszej publikacji: „Pioneer”, wol. 2, nr 4 (jesień 1932)
Uwagi: Utwór wieńczący cykl podsumowuje S.T. Joshi w H.P. Lovecraft. Biografii (s. 787): „W zwartym wierszu Lovecraft potrafił zbić w jedną masę swoją miłość do historii, zafascynowanie grozą, kosmicyzm oraz przywiązanie do ziemi ojczystej. Jest to najbardziej zwięzłe, wzruszające i autobiograficzne oświadczenie, jakie udało mu się kiedykolwiek stworzyć”.